FAKĪRULLAH MUHAMMED İHSÂN BİN MUHAMMED ATÂULLAH’IN TERCEME-İ HÂLİ
Muhammed İhsan Oğuz Beyefendi tarafından Osmanlı Türkçesiyle kaleme alınan eser araştırmacıların istifadesi için özgün nüshanın görüntüleri ve Latin harflerine çevrilmiş ve orijinal telaffuzu aynen korunmuş olan metniyle birlikte basılmıştır.
Bu eser, Muhammed İhsan Oğuz Beyefendi tarafından otobiyografi tarzında telif edilmiştir. Muhammed İhsan Oğuz bu eserin başında kendi hayat hikâyesini yazmasının sebebini kısaca açıklamıştır. Terceme-i Hâl, iki kısım hâlinde yazılmış olup birinci kısımda doğum tarihi, ailesi; devlet memurlukları ve geçimi, tahsil hayatı ve dinî ilimlerdeki ihtisası, vücûda getirdiği eserler ile kendisine ait hal ve hususiyetleri yer almaktadır. Tasavvufî hayatına ilişkin olan ikinci kısımda ise tasavvufun tanımı, maksadı ve tasavvuf ehli hakkındaki bilgilerden sonra Muhammed İhsan Oğuz’un on iki yaşından itibaren altı zâta olan intisâbı ve Seyyid Ahmed el-Kürdî tarafından verilen irşad icâzesi, yedinci olarak da Hz. Peygamber’in manevî terbiyesine girişi ile bunun sonucunda açılan “Ahseniyye Yolu” özet hâlinde anlatılmaktadır.6
Bu eser Muhammed İhsan Oğuz Beyefendi’nin hayatını, ilmî ve tasavvufî kişiliğini bizzat kendi ifadeleriyle özgün bir otobiyografi olarak en doğru şekilde anlatması bakımından çok kıymetlidir.
6 Mustafa Aykaç, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Bir Âlim Portresi: Muhammed İhsan Oğuz’un Hayatı, Eserleri ve Literatüre Etkisi, Kastamonu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 4, Sayı 1’den alınmıştır.
